Klassiek

Na zijn monumentale Zevende en Achtste had Sjostakovitsj’ Negende in 1945 het triomfantelijke sluitstuk van zijn drie ‘oorlogssymfonieën’ moeten worden. Een lofzang op overwinning en Sovjet–heldenmoed. Maar bij de première klonk een veel korter, satirisch werk. Stalin reageerde onthutst. Van de brutale galop met een vleugje slapstick tot inktzwarte weemoed in de schrijnende fagotsolo’s, de Negende is typisch Sjostakovitsj.

Nederland’s bekendste compositie? Vaker te horen dan het Wilhelmus? Het zou zomaar eens kunnen. De bedwelmende Canto Ostinato van Simeon ten Holt staat onvoorstelbaar vaak op de lessenaars. Misschien helpt het, dat je hem op allerlei verschillende instrumenten kunt uitvoeren. Zo kan hij ook prachtig op toets- en blaasinstrument. Zeker als dat de organist Aart Bergwerff en de trompettist Eric Vloeimans zijn.

‘Vier topspelers met een bruisende energie, ze pakken je vanaf de eerste noot! […] De grote belofte van de Nederlandse strijkkwartetten.’ Waarover het gaat? Over het Animato Kwartet, dat in 2022 de publieksprijs van Dutch Classical Talent won en in ’23 de  Kammermusikpreis Kultur Gut Hasselburg. Het is nog maar kortgeleden, dat het ook de belangrijkste Nederlandse prijs voor klassiek kamermuziektalent in de wacht sleepte: de Anton Kersjesprijs. De jury oordeelde: ‘Gelaagd, intens spel met een breed palet aan kleuren.’

Na het concert
Na het concert geniet je van een kopje koffie of thee met wat lekkers erbij. Dit zit bij je ticket inbegrepen.

Duizelingwekkende loopjes, een teder zwevende vioolmelodie, stampende ritmes. Maar wat hoor ik eigenlijk? Hoe kreeg Vivaldi dat voor elkaar? Maestro en 'stand-up' dirigent Jules van Hessen is je gids in de soms ondoorgrondelijke wereld van de klassieke muziek. Dirigerend en vertellend, vanaf de dirigentenbok en tussen de orkestleden in, duikt Maestro Jules in de betoverende muziek van Vivaldi’s De Vier jaargetijden. Zo maakt hij alle muziek aantrekkelijk en begrijpelijk voor iedereen!

Zet de twee grootste genieën uit het Engeland van rond 1600 bij elkaar: het levert iets bijzonders op. Henry Purcell en William Shakespeare; de eerste componeerde The Fairy Queen, een semi-opera naar Shakespeare’s toneelstuk A Midsummer Night’s Dream. Volgens velen is het Purcells mooiste opera. De enscenering van Isaline Claeys wordt bevolkt door schaduwpoppen; scenografe Emilie Lauwers en videograaf Mário Melo Costa maken de betovering van dit hoogtepunt uit de barok compleet met imaginaire beelden.

Pieter van Loenen, Dana Zemtsov, Laura van der Heijden en Alexander Ullman: hoeveel jonge toptalenten passen er in één ensemble? Vier musici die elk een prachtige solocarrière hebben en die je misschien ook wel eens alleen hebt gehoord, vinden elkaar nu in de kamermuziek. Mozart schreef met zijn Pianokwartet in Es, KV493 een stuk dat bijna te groots is voor kamermuziek; het werk van de Fransman Chausson is minder bekend maar zou echt nog veel vaker gespeeld mogen worden.

Genieten van muziek, show en spektakel. Met een lach op je gezicht en een traan op je wang. Dat is de opmaat van Philcarnavalesk naar de dolle carnavalsdagen. Met een swingend symfonieorkest in topvorm en aansprekende solisten in een programma met prachtige nummers, humor en dat alles in een visueel spektakel. Klassieke all time–favorites en symfonische hoogtepunten zorgen voor een feest der herkenning. En kom gerust verkleed, dan kan de avond helemaal niet meer stuk!

We horen haar tegenwoordig niet zo vaak meer, haar optredens zijn betrekkelijk zeldzaam geworden. Dus áls ze optreedt, Maria João Pires, de kleine tengere Portugese met de elegante klank, siert ze het podium. Of zoals de Penguin Guide over haar complete set met Mozarts pianosonates schreef (ze speelt er ook nu één): ‘Maria Joao Pires is een stiliste en een voortreffelijk Mozartiaan. Ze is altijd verfijnd maar het ontbreekt haar nooit aan klassiek gevoel en ze beschikt over een vitale verbeelding. Ze treft een ideale balans tussen evenwichtigheid en expressieve gevoeligheid, een gevoel van spontaniteit mededelend in alles wat ze doet.’

‘De uitvoering viel op door de pure zuiverheid ervan. De manier waarop ze van de ene noot naar de volgende ging was zo mooi gedaan dat leek op een naadloze zijden draad’. Opera Today kwam woorden tekort om Miah Persson te prijzen in haar uitvoering van Richard Strauss’ Vier Letze Lieder. Voor haar concert in Eindhoven is ze in goede handen: Sir Mark Elder stond op de bok in alle grote operahuizen en weet als geen ander hoe je grote zangers laat stralen. Sinds 2022 is hij de Principal Guest Conductor van het roemruchte Bergen Philharmonic Orchestra; een van de oudste orkesten ter wereld.

Er is om 19:30 uur een gratis inleiding, mede mogelijk gemaakt door de Vrienden van Muziekgebouw Eindhoven.

Mezzosopraan en wereldster Magdalena Kožená maakt furore als soliste bij toporkesten en schittert in vermaarde operatheaters. En, Kožená heeft een speciaal plekje in haar hart voor onze chef–dirigent Duncan Ward. Ze ontmoette Duncan toen hij als twintigjarige haar man, sterdirigent Simon Rattle, assisteerde bij de beroemde Berliner Philharmoniker.

‘Alsof hun leven ervan afhangt,’ schreef The Times over het spel van het Pavel Haas Quartet. De vier Tsjechen staan nu op het podium met pianist Boris Giltburg. Deze maakte in Eindhoven eerder furore met zijn uitvoering van sonates van Beethoven en Sjostakovitsj. Laat nu echter horen dat hij ook met Brahms en Dvořák uit de voeten kan. Het kwintet van de Tsjech Dvořák is de mooiste bloem onder de pianokwintetten: zo zonnig, zo stralend, zo kleurrijk – Tsjechen componeerden nooit beter.

Als exclusief Sony Classical International Artist, treedt Lavinia Meijer wereldwijd op: van Carnegie Hall in New York tot de Berliner Philharmonie. Daarmee is ze één van de bekendste harpisten wereldwijd. Geboren in Zuid-Korea en geadopteerd op haar 2e, werd haar thuishaven Nederland. Haar passie is het repertoire voor haar instrument en de mogelijkheden ervan uit te breiden. Ze is vooral bekend om haar vertolking van het werk van de bekende Amerikaanse ‘minimal’ componist Philip Glass.

‘Mijn viool is een oude levende ziel vol verhalen. Ik moest haar vertrouwen winnen, maar na drie maanden opende ze zich helemaal. Sindsdien laat ze me alle verhalen vertellen die ik wil’, vertelt Veronika Eberle over haar prachtige Stradivarius, ‘de Dragonetti', uit 1700. Tijdens dit concert brengt de jonge Duitse vioolsoliste, via een van de meesterwerken van de twintigste eeuw, het verhaal van de dood van een jong meisje.

In deze masterclass gaat de wereldberoemde Spaanse pianist Jorge Luis Prats een tipje van de sluier oplichten en wie weet een paar van zijn geheimen aan de studenten en de toehoorders prijsgeven overr zijn kunst. Ga er maar voor zitten, want een goede masterclass is waanzinnig boeiend en ook voor het publiek een fikse concentratie-inspanning. We maken later bekend welke pianisten gaan deelnemen en welk repertoire ze onder handen gaan nemen.

Veertien piano’s liet hij achter op Cuba toen hij emigreerde hij naar Spanje. Vijfenveertig jaar oud, en eindelijk verlost van Castro’s reisrestricties, schoot zijn ster omhoog in Europa en de Verenigde Staten. Een sensatie was het, die eerste keer in Amsterdam: Jorge Luis Prats, de complete Ibéria van Albéniz, serie Meesterpianisten, 2016. De enige die hem daarin ooit voorging was pianolegende Alicia de Larrocha, in de jaren tachtig, lang geleden. Meestal worden alleen losse delen eruit gespeeld. Destijds zei Prats in een interview: ‘Dit is de moeilijkste muziek ooit voor piano geschreven. Alleen al technisch is het een uitdaging, met elk afzonderlijk deel ben je een jaar aan studeren kwijt, maar het is vooral het muzikale aspect dat uitdaagt.’

Één van de meest geliefde werken uit de muziek: Carmina Burana. Vol rijke melodieën en aanstekelijke ritmes. Ralph van Raat speelt een selectie uit een virtuoze pianosoloversie van het stuk, dat is gebaseerd op middeleeuwse gedichten over liefde, lust, geluk en pech. Maar wat is de betekenis van de teksten, die in het Latijn, Middelhoogduits en Oudfrans geschreven zijn? En wat zeggen ze over de cultuur en mentaliteit van de middeleeuwers? Daarover vertelt cultuurhistoricus Herman Pleij.

Verraad, veroordeling en dood. Maar bovenal: liefde. Hoewel de tekst van de Matthäus-Passion eeuwenoud is, zijn het verhaal en de boodschap nog steeds actueel. En blijft Bachs magistrale muziek raken, elk jaar opnieuw. Bij Rademann is Bachs meesterwerk in goede handen. Deze echte Bach-man – oprichter van het Dresdner Kammerchor, artistiek leider van de Bachakademie Stuttgart en vaste naam op het internationale muziekfestival Bachfest – zoekt bij elke Matthäus-Passion die hij uitvoert, naar een hedendaagse, nieuwe benadering.

Die machtige paukenslagen aan het begin van zijn Eerste, of die zuchten van berusting waarmee de violen zijn Vierde openen, of die tedere melodie in… De vier symfonieën van Brahms behoren tot het meest geliefde orkestrepertoire. Ze verklanken het hele scala aan menselijke emoties als één ademende symfonische kosmos. Schönberg bewerkte Brahms’ Pianokwartet en creëerde zo een ‘Vijfde symfonie van Brahms’.

‘Samen muziek maken is zó ongelofelijk krachtig. Het geeft saamhorigheid: met z’n allen één zijn!’ zei Jaap van Zweden in een interview met NRC. Dat gevoel was van jongs af aan de motor achter zijn onstuitbare drang om muziek te maken. Een ware raketmotor die zijn carrière tot grote hoogten lanceerde. Van Amsterdam tot New York zwaaide hij als dirigent de scepter over de beroemdste orkesten ter wereld. Nu keert Van Zweden voor even terug naar ‘zijn’ Antwerp Symphony Orchestra. ‘Ze spelen hun sokken uit de schoenen voor me’, zei de topmaestro. En daartoe krijgt het vermaarde Vlaamse orkest in Beethovens magistrale Negende alle gelegenheid.

Er is om 19:30 uur een gratis inleiding, mede mogelijk gemaakt door de Vrienden van Muziekgebouw Eindhoven.

18 ben je, en dan heb je dit al op zak. International Franz Liszt Piano Competition 2021: eerste prijs. Concours de Genève 2022: eerste prijs. Arthur Rubinstein Competition: alwéér eerste prijs. Wat zal 2024 brengen… In ieder geval een prachtig recital in Muziekgebouw Eindhoven. De bloedjonge Canadees Kevin Chen speelt twee pianogiganten: de Pool Chopin en de kosmopolitische Hongaar Liszt. ‘Een authentieke artiest met een prachtige sensitiviteit en een opmerkelijk meesterschap,’ schreef het Franse Diapason over Chen. 

Zo’n driehonderd jaar geleden vond in de Thomaskirche in Leipzig de eerste uitvoering van de Matthäus–Passion plaats. Met tekstdichter Picander schiep Bach een groots meesterwerk voor twee orkesten, twee koren, kinderkoor en zangsolisten. ‘De Matthäus’ is elk jaar rond Pasen te horen in honderden uitverkochte concertzalen en afgeladen kerken. Jos van Veldhovens laatste Matthäus bij ‘zijn’ Nederlandse Bachvereniging werd in de Volkskrant geprezen om de ‘transparante klank’, ‘dramatische momenten’ en ‘swingende uitvoering’.